Beslag leggen: wanneer kan dat en hoe werkt het?

In een eerdere blog scheef ik over de herziening van het beslagrecht die gefaseerd is ingevoerd per 1 oktober 2020. De derde en tevens laatste fase van deze herziening is op 1 april 2021 van kracht geworden. Dat is mooi: als belangrijk onderdeel van een procespraktijk is efficiënt beslagrecht van cruciaal belang. Beslag is een wettelijk middel om verhaal zeker te stellen of om een vonnis uit te voeren, maar werkt in de praktijk ook vaak als effectief drukmiddel. Door het leggen van beslag wordt een rechtszaak geregeld voorkomen.

Heeft u te maken met een wederpartij die niet betaalt? Dan wilt u vast weten of het mogelijk is om beslag te leggen en zo ja, hoe dat in zijn werkt gaat. In dit blog ga ik hier nader op in.

Onderscheid: conservatoir en executoriaal beslag

Beslag bestaat in verschillende soorten en maten. Allereerst kan er onderscheid worden gemaakt tussen conservatoir beslag en executoriaal beslag. Kort gezegd heeft conservatoir beslag een bewarend karakter. Dat betekent dat het een beslag is dat gelegd wordt voorafgaande aan een rechtszaak om goederen veilig te stellen in afwachting van het vonnis. Executoriaal beslag heeft daarentegen een uitvoerend karakter en wordt gelegd nadat de rechter uitspraak heeft gedaan in een rechtszaak.

Het leggen van executoriaal beslag is in de praktijk betrekkelijk eenvoudig: met het vonnis in de hand kan de deurwaarder beslag leggen met inachtneming van de wettelijke formaliteiten. Toestemming van de rechter is voor het leggen van executoriaal beslag niet nodig. Wel is het nodig dat het vonnis eerst aan de wederpartij wordt betekend. Dat houdt kort gezegd in dat het vonnis door de deurwaarder in de vorm van een exploot aan de wederpartij wordt verstrekt. Is er voorafgaande aan het vonnis conservatoir beslag gelegd? Dan wordt het conservatoire beslag met de betekening van het vonnis door de deurwaarder automatisch een executoriaal beslag.

Het leggen van conservatoir beslag gaat anders in z’n werk. In dat geval moet er via een verzoekschrift toestemming (‘verlof’) aan de Voorzieningenrechter worden gevraagd. In dit verzoekschrift – dat door een advocaat moet worden ingediend en waarvoor griffierecht moet worden betaald – moet uitgelegd worden waarom het verlof wordt gevraagd en waarop de verzoeker beslag wil leggen. Afhankelijk van het soort beslagobject gelden er soms nog specifieke vereisten. Nadat de Voorzieningenrechter het verlof heeft verleend, kan de deurwaarder het beslag uitvoeren. De beslaglegger is vervolgens verplicht om binnen een termijn van 14 dagen een rechtszaak te starten waarin de rechter om een uitspraak wordt gevraagd over het conflict. Gebeurt dat niet (op tijd)? Dan vervalt het beslag.

Beslagobjecten

Veel soorten objecten zijn vatbaar voor beslag, ook vorderingen. In de praktijk wordt er vaak beslag gelegd onder een derde, bijvoorbeeld onder een bank (op een banksaldo, een zogenaamd ‘bankbeslag’) of onder een werkgever (op – een deel van – het loon, een zogenaamd ‘loonbeslag’). Ook beslag op een onroerende zaak (bijvoorbeeld een woning of kantoorpand) of een roerende zaak (bijvoorbeeld een auto, een machine of een schilderij) is mogelijk. Welk beslagobject in uw geval het meest geschikt is, hangt af van de concrete feiten en omstandigheden.

Uitwinning beslag

Heeft u een veroordelend vonnis verkregen op uw wederpartij? Dan kan het beslag worden uitgewonnen. In geval van een derdenbeslag betekent dit dat de derde na de nodige formaliteiten aan de beslaglegger moet afdragen hetgeen de derde eigenlijk aan de wederpartij verschuldigd is. Zo zal de bank het door het bankbeslag getroffen banksaldo moeten afdragen aan de beslaglegger. Gaat het om een beslag op een woning? Dan zou deze executoriaal kunnen worden verkocht, waarna de schuld uit de verkoopopbrengst kan worden voldaan. Bedenk echter wel dat er bij de executieverkoop van een woning meestal ook een of meer hypotheekhouders betrokken zijn. Het uitwinnen van een onroerende zaak is mede daardoor niet in alle gevallen even gunstig.

Overweegt u beslag te leggen en wilt u uw mogelijkheden in kaart brengen? Wilt u weten wat de risico’s zijn van beslaglegging? Of is er ten laste van u beslag gelegd en wilt u weten of het mogelijk is dit beslag op te heffen? Neem dan vrijblijvend contact op met Axel de Groot. Zij denkt graag met u mee.