Wanneer en hoe kan je een overeenkomst ontbinden?

In mijn eerdere blogs van 19 januari 2021 en 20 april 2021 schreef ik al over de ontbinding van overeenkomsten.  De blog van 19 januari 2021 gaat over een casus waarin beide partijen dezelfde overeenkomst ontbinden. In de blog van 20 april 2021 ga ik in op de ontwikkelingen in de rechtspraak die erop wijzen dat de voorwaarden om een overeenkomst te mogen ontbinden, strikter worden.

Maar dan over naar de praktijk: wanneer kan je een overeenkomst ontbinden? En hoe doe je dat? In deze blog vind je praktische informatie die je hopelijk op weg kan helpen.

Wanneer kan je ontbinden?

Allereerst de vraag wanneer je een overeenkomst kan ontbinden. De wet zegt dat er sprake moet zijn een toerekenbare tekortkoming van de wederpartij in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst. Dit wordt ook wel ‘wanprestatie’ genoemd. Kort en goed betekent dit dat de wederpartij zich verwijtbaar niet houdt aan de gemaakte afspraken.

Ook is het voor ontbinding vereist dat de tekortkoming voldoende gewicht heeft (zie mijn blog van 20 april 2021) en dat de wederpartij in verzuim is. Met ‘verzuim’ wordt de periode bedoeld waarin correcte nakoming door de schuldenaar uitblijft. Verzuim ziet alleen op de gevallen waarin de nakoming te laat of herstelbaar ondeugdelijk is. In gevallen waarin de nakoming blijvend onmogelijk is, speelt verzuim geen rol.

Het uitgangspunt is dat verzuim intreedt door een zogenaamde ‘ingebrekestelling’. Dit is een schriftelijke aanmaning waarbij aan de schuldenaar een redelijke termijn wordt gegeven om alsnog na te komen. Indien deze termijn verstrijkt zonder dat er aan de aanmaning wordt voldaan, dan is de schuldenaar in verzuim. Op dit uitgangspunt zijn uiteraard uitzonderingen, die ik nog in een latere blog zal behandelen.

Hoe kan je ontbinden?

Indien aan al deze vereisten is voldaan, is het mogelijk om de overeenkomst te ontbinden. De ontbinding kan door de rechter worden uitgesproken in een procedure. Ook partijen zelf kunnen een overeenkomst ontbinden door middel van een brief. Dit wordt ‘buitengerechtelijke ontbinding’ genoemd. Hoewel je hier strikt genomen geen advocaat voor nodig hebt, is het niet verstandig om zonder advies en begeleiding van een advocaat een overeenkomst te ontbinden. Uit mijn blog van 19 januari 2021 blijkt wat de gevolgen kúnnen zijn van een onterechte ontbinding: het betalen van fikse schadevergoeding aan de andere partij.

Wat zijn de gevolgen van ontbinding?

Slaagt de ontbinding, dan worden partijen ontslagen van hun verplichtingen uit de ontbonden overeenkomst. Voor zover partijen de overeenkomst al (gedeeltelijk) hebben uitgevoerd, dan moeten deze prestaties ongedaan worden gemaakt. Het gekochte schilderij moet dan bijvoorbeeld door de koper worden  teruggeven aan verkoper, die op zijn/haar beurt verplicht is de koopsom aan de koper terug te betalen. Soms lukt echter ongedaanmaking niet. In dat geval (bijvoorbeeld bij een geleverde dienst) zal er een waardevergoeding moeten worden betaald.

Daarnaast heeft de partij die de overeenkomst terecht ontbinding recht op (aanvullende) schadevergoeding. De berekening hiervan kan in de praktijk knap lastig zijn. Ook hiervoor is in bijna alle gevallen begeleiding door een advocaat nodig. Dit zal zeker gelden indien de tekortschietende partij niet vrijwillig de schade wil vergoeden. Een rechtszaak kan in zulke gevallen uitkomst (moeten) bieden.

Advocaat voor ontbinding overeenkomst

Wilt u meer weten over de ontbinding van overeenkomsten? Neem dan vrijblijvend contact op met Axel de Groot. Zij neemt graag de mogelijkheden met u door!