Wat is franchiserecht?

Wat is franchise?

Franchise is een manier van samenwerken tussen de eigenaar van een formule, de franchisegever, en een zelfstandig ondernemer, de franchisenemer.  De samenwerking vindt zijn basis in een franchiseovereenkomst. In dit franchisecontract staat de (succesvolle) franchiseformule van de franchisegever beschreven, waaronder de handelsnaam, het logo en de know how. Dit laatste wordt door de franchisegever vaak nader uitgewerkt in een franchisehandboek.

Wat is een franchiseovereenkomst?

Met het franchisecontract krijgt de franchisenemer het recht om tegen betaling een eigen zaak te exploiteren onder de franchiseformule. Dit wordt veel gedaan bij supermarktketens en fastfoodrestaurants, zoals Albert Heijn en McDonald’s. Ook bij dienstverlenende bedrijven, zoals makelaarskantoren en zorgverleners, komt franchise steeds meer voor.  Het exploitatierecht van de franchisenemer is meestal aan een bepaald gebied gebonden.

De franchiseformule dient door de franchisegever te worden beschermd en onderhouden. Het staat de franchisegever vrij om – binnen de kaders van de Wet franchise per 1 januari 2021 – veranderingen aan te brengen in de formule. Afhankelijk van het type franchise is het de franchisenemer verboden om van de centraal gestuurde formule af te wijken. In de regel heeft een franchisenemer hiertoe onder een zogenaamde ‘soft franchiseformule’ meer vrijheid dan onder een ‘hard franchiseformule’.

Is een franchisenemer een zelfstandig ondernemer?

Een franchiseonderneming onderscheidt zich van een eigen filiaal van de franchisegever door zijn zelfstandigheid. Anders dan een bedrijfsleider van een filiaal van de franchisegever, is een franchisenemer een zelfstandig ondernemer en geen werknemer. Het doel van de samenwerking is een situatie die voor beide partijen (financieel) gunstig is. Voor de franchisegever is het gunstig dat de organisatie groeit met kennis van de lokale markt, zonder dat de franchisegever daar veel risico voor loopt. Voor de franchisenemer is het gunstig dat de onderneming meteen gestart kan worden, gebruik makend van de bestaande naam en  know how van de franchisegever. Bovendien wordt een franchisenemer door een franchisegever ondersteund en kunnen bepaalde taken gezamenlijk worden opgepakt, zoals inkoop en reclame. Zo ontstaat er voor beide partijen – in principe – een win win situatie.

Rechten en plichten van franchisenemer

Hoewel een franchiseovereenkomst een contract is tussen twee zelfstandige partijen, is er binnen een franchiserelatie niet altijd sprake van gelijkwaardigheid. Mede in verband hiermee is sinds 1 januari 2021 de nieuwe Wet franchise van kracht. Deze wet biedt met name de franchisenemer de nodige waarborgen, in lijn met bestaande rechtspraak.

Wilt u starten als franchisegever of franchisenemer? Of heeft u vragen of franchiserecht in het algemeen? Neem vrijblijvend contact op met Axel de Groot. Zij denkt graag met u mee.